Włochy koleją stoją

Pierwsza linia

Pierwszą linię kolejową na świecie uruchomiono w Anglii 27 września 1825 r. Już w latach 30’ XIX wieku rozpoczęto projektowanie linii kolejowych na ziemiach Polskich, niezależnie od siebie we wszystkich 3 zaborach. W zaborze Rosyjskim projekt pierwszej linii kolejowej powstał 1935 r.Inż. Stanisław Wysocki zaprojektował przebieg linii z Warszawy przez Grodzisk Mazowiecki, Skierniewice, Piotrków, Częstochowę, Ząbkowice Będzińskie i Strzemieszyce do Maczek, granicy z Rzeczpospolitą Krakowską, dalej do Krakowa i Wiednia.W 1839 r. utworzono Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i w 1840 rozpoczęto roboty na odcinku z Warszawy do Skierniewic. Towarzystwo jednak zbankrutowało w 1842 r., co spowodowało wstrzymanie robót. Mimo to, 4 lipca 1843 rząd Królestwa powołał Zarząd Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i podjął prace w 1844 r. W listopadzie tego roku ukończono pierwszy odcinek linii z Warszawy do Pruszkowa. 28 listopada 1844 przejechał nim pierwszy pociąg wiozący namiestnika Królestwa i zaproszonych gości. Droga zajęła 26 minut, a powrotna 20 minut. 14 czerwca 1845 ukończono odcinek do Grodziska Mazowieckiego i wówczas otwarto kolej do użytku. W kolejnych miesiącach uruchamiano kolejne odcinki i tak 1 kwietnia 1848 roku gotowa była cała linia do granicy zaboru Austriackiego. Początkowo linia była jedno torowa, ale budowana na nasypach przygotowanych na 2 tor. W tym czasie na tej linii dzielącej Włochy na pół, nie było jeszcze przystanku w naszej miejscowości.

Znaczenie i obciążenie linii rosło z każdym kolejnym rokiem zarówno pod względem przewozu osób jak i towarów. Już pod koniec lat 50’ XIX powstał przystanek Włochy, a rozwój cegielni Koelichenów spowodował konieczność wybudowania bocznic we Włochach przy okazji rozbudowy linii o 2 tor. Pierwsza bocznica powstała w 1860 r., druga w 1871 r. Rozwój przemysłu i kolei na terenie dzisiejszych Włoch spowodował wzrost znaczenia miejscowości i gwałtowny przyrost liczby mieszkańców.

W roku 1928 na przystanku Włochy zatrzymywało się ponad 80 pociągów na dobę i liczba ta w kolejnych latach rosła. 11 grudnia 1927 roku przez Włochy przejechał pierwszy pociąg elektryczny nowej linii kolejowej EKD, konkurencyjnej do linii państwowej. Jak duże potrzeby komunikacyjne miały Włochy niech świadczy fakt, że prywatna spółka zdecydowała się na początku lat 30’ XX wieku wybudować odnogę Elektrycznej Kolei Dojazdowej (tak pierwotnie nazywała się linia WKD). Rozjazd był usytuowany w miejscu obecnego skrzyżowania ul. Szybkiej z ul. Instalatorów, a odnoga przebiegała wzdłuż ul. Kościuszki (dzisiaj ul. Popularna), kończyła się pętlą wokół obecnej poczekalni stacji Włochy. Połączenie to oddano do użytku 17 lipca 1932 roku.

Już w 1934 roku wzdłuż obecnej granicy Włoch i Ochoty uruchomiono nową 2 torową linię kolejową nr 8, łączącą Warszawę Zachodnią z Radomiem, dającą mieszkańcom terenów naszej dzielnicy kolejne przystanki kolejowe i tym samym jeszcze lepsze skomunikowanie Włoch i Okęcia z Warszawą.

Transport szynowy Okęcia uzupełniła uruchomiona w 1923 roku linia tramwajowa łącząca pętlę przy ul. Opaczewskiej z pętlą na Okęciu. Początkowo jednotorową o rosyjskim rozstawie szyn 1525 mm, przekutym po wojnie na rozstaw standardu Europejskiego 1435 mm. Pod koniec lat 30’ planowano również Nowe Włochy zaopatrzyć w linie tramwajową, która miała z pętli przy Cmentarzu Wolskim przez Odolany wjechać do Włoch ul. Sieradzką (dziś ul. Potrzebną).

Wybuch IIWŚ pokrzyżował plany budowy nowej linii tramwajowej oraz plan elektryfikacji linii kolejowej nr 1. Miała być zelektryfikowana na odcinku Warszawa – Pruszków do końca 1941r.

Plan ten został zrealizowany dopiero w 1967 roku. Co ciekawe, pomimo iż w skali kraju, a na pewno węzła Warszawskiego linia nr 1 jest najważniejsza i najbardziej obciążona, to linia nr 8 została zelektryfikowana 5 lat wcześniej.

Oprócz elektryfikacji w czasach słusznie minionych doczekaliśmy się dołożenia kolejnej pary torów wzdłuż linii nr 1, a w zasadzie dodania linii nr 447, zmianę przebiegu WKD od Śródmieścia przez Ochotę, czyli rezygnację z przebiegu ulicznego i przepuszczenie tej linii przez Warszawę Zachodnią i Warszawę – Al. Jerozolimskie. W ramach rozbudowy linii nr 1 wykonano wiadukty i bezkolizyjny przejazd pod torami w ciągu ulic Chrobrego i Globusowej (1961-1964) co kosztowało nas likwidację pętli WKD i utworzenie przystanku końcowego czołowego na wysokości ul. Milanowskiej. Następnie budowa nowej szerokiej arterii jakimi są al. Jerozolimskie w przebiegu przez dzielnicę Włochy zaowocowało likwidacją odnogi Włochowskiej WKD w 1971 r.

Przyszłość

Teraz w kontekście transportu szynowego Włochowianie czekają na nowy przystanek WKD przy ul. Wschodu Słońca, nowy przystanek na linii nr 8 na wysokości ul. Rakowskiej oraz co najmniej jednego przystanku nowej linii metra. Jako lokalna społeczność pilnujmy, aby naszych potrzeb nie pominięto podczas tworzenia Strategii 2040+

Opracował: Wojciech Łańcucki