Pierwsza Literacka Nagroda Nobla dla polskiej pisarki od 23 lat!

Październik 10, 2019Październik 10, 2019 Redakcja 0 Comments Literacka Nagroda Nobla 2019, Olga Tokarczuk, polscy Nobliści

10 października komisja noblowska ogłosiła dwóch laureatów w dziedzinie literatury – za rok 2018 i 2019. W zeszłym rok – z racji afer wśród członków komisji i ludzi z nimi związanych – nagroda nie została przyznana. Komisja, chcąc odbudować zaufanie społeczne, zmieniła skład, a w pewnym stopniu także zasady obradowania i z tym odświeżonym wizerunkiem od razu powaliła nas na kolana, przyznając nagrodę za rok 2018 naszej rodzimej pisarce – Oldze Tokarczuk. Ostatnim razem polską laureatką była Wisława Szymborska w 1996 roku.

Jako uzasadnienie wyróżnienia, pojawiło się sformułowanie: za „narracyjną wyobraźnię, która z encyklopedyczną pasją pokazuje przekraczanie granic jako formę życia”. W zeszłym roku autorka odniosła już sukces na arenie międzynarodowej, gdyż została uhonorowana The Man Booker International Prize za książkę Bieguni.

Komisja noblowska miała w zwyczaju przyznawać nagrodę pisarzowi albo bardzo mało znanemu w Polsce, albo którego książki zostały wydane dawno temu. Tak też jest z drugim laureatem Nagrody za rok 2019 – Peterem Handke – którego książek nie uraczymy w księgarniach czy nawet bibliotekach. Możemy jednak być pewni, że wraz z przyznaną nagrodą, pojawią się wznowienia jego dzieł, których kilka u nas wyszło w poprzednich dziesięcioleciach.

Mamy jednak tę rzadką i nad wyraz korzystną sytuację, że książki przynajmniej jednej nagrodzonej osoby są dostępne na rynku i to właściwie na wyciągnięcie ręki i w każdej ilości. Po co zatem warto sięgnąć? Polecam przede wszystkim trzy tytuły.

Prowadź swój pług przez kości umarłych wielu osobom może być znany z ekranizacji o tytule Pokot (reż. Agnieszka Holland). To historia dosyć zwariowanej Janiny Duszejko, która nie chce godzić się na obyczaje panujące w jej wsi, w której zabijanie zwierząt przez kłusowników jest pochwalane przez wszystkie władze – zarówno świecką, jak i kościelną. Może okazać się jednak, że także zwierzęta same potrafią wymierzyć sprawiedliwość.

Prawiek i inne czasy to saga, w której najważniejszy bohaterem jest miejsce, fikcyjna wieś na Dolnym Śląsku, świadek wielu, poplątanych ludzkich losów. Kto lubi niespieszne opowieści, ten z pewnością pokocha miejsce wykreowane przez pisarkę.

Opowiadania bizarne obejmują dziesięć miniatur, każde umieszczone w innym czasie i przestrzeni, a łączy je dziwność, niezwykłość. Każdy znajdzie tu coś dla siebie, jest sporo elementów fantastycznych czy science fiction, nie tak typowych dla literatury pięknej z wyższej półki, a tym bardziej dla książek noblistów. Dlatego warto poznać to nietypowe oblicze.

A co oprócz tego?

Bieguni to z pewnością pierwszy typ, za względu na wielokrotne uhonorowanie (Międzynarodowy Booker 2018, Nagroda Nike 2008), jednak nie jest to najłatwiejsza i najbardziej przystępna książka autorki, dlatego warto wybrać ją w drugiej kolejności. Podobnie Księgi Jakubowe, które swą objętością mogą nieco przytłoczyć czytelnika, który dopiero chciałby zapoznać się z twórczością świeżo upieczonej noblistki. Poza tym wyszło wiele innych tytułów, gdzie można spróbować czy styl autorki nam pasuje, m.in. Szafa, E.E., Lalka i perła, Ann In w grobowcach świata, Gra na wielu bębenkach.