Dlaczego dzielnica Włochy nosi swoją nazwę? Historia i ciekawostki
Warszawska dzielnica Włochy to miejsce, które przyciąga uwagę nie tylko swoim klimatem i zielenią, ale również niezwykle intrygującą nazwą. Skąd się wzięło to nietypowe określenie? Czy ma coś wspólnego z malowniczym krajem na południu Europy? Odpowiedź jest bardziej złożona, niż mogłoby się wydawać, a jej korzenie sięgają wieków wstecz.
Początki Włoch – od wsi do dzielnicy
Historia Włoch jako miejscowości sięga co najmniej XV wieku. Pierwsze wzmianki o wsi Włochy pojawiły się w dokumentach z 1428 roku. Od tego czasu ziemie te wielokrotnie zmieniały właścicieli. W XV wieku należały do rodziny szlacheckiej Włochów, z której wywodził się Jan Włoch – postać, która prawdopodobnie przyczyniła się do utrwalenia nazwy tej miejscowości. Jan Włoch był zarządcą majątku, znanym z aktywności na rzecz lokalnej społeczności i rozwijania osady.
Skąd nazwa Włochy?
Jedna z teorii dotyczących nazwy dzielnicy wskazuje, że może mieć ona związek z osadnictwem włoskim w Polsce. W okresie średniowiecza i renesansu wielu włoskich rzemieślników, architektów i kupców przybywało do Polski, przynosząc swoje umiejętności oraz kulturę. Możliwe, że nazwa wsi była hołdem dla tej grupy lub związana z działalnością osadników z Włoch.
Inna hipoteza odnosi się do pochodzenia właścicieli tych ziem. Wiadomo, że wieś należała do zamożnych rodzin, które mogły mieć związki handlowe lub kulturowe z Włochami. W tamtych czasach takie powiązania były często upamiętniane w nazewnictwie. Nie brakuje również teorii o bardziej metaforycznym znaczeniu nazwy. Włoskie krajobrazy i architektura renesansu były w Polsce uważane za wzór piękna i elegancji. Być może wieś, która była dobrze zagospodarowana i malownicza, została tak nazwana, by kojarzyła się z włoskim urokiem i krajobrazem. Włochy mogły więc być polską interpretacją idyllicznej włoskiej wsi.
Jeszcze inna teoria głosiła, że nazwa Włochy wywodzi się z okresu władców elekcyjnych. Otóż Włochy 10-cio krotnie stawały się polem elekcyjnym. Na takie wydarzenia przybywali delegaci i obserwatorzy z różnych stron świata. Wg jednej z teorii na terenach naszej dzielnicy mogli stacjonować goście ze słonecznej Italii.
Powyższe teorie nie wytrzymują jednak starcia z dokumentami, wg których wynika, że w 1422 roku właścicielem Sopęchów (dzisiejsze Stare Włochy) i Porzucewa (dzisiejsze Nowe Włochy) był niejaki Piotr Strachota. Rycerz ten w roku 1452 sprzedał część Porzucewa rycerzowi Janowi noszącemu przydomek Włoch. W dokumencie z 1517 można przeczytać wzmiankę o drodze ze Skorszewów do Włoch, a w dokumencie z 1523 córka Mikołaja Włocha podpisała się jako de Włochy alias Porzucewo. Tak więc śmiało możemy przyjąć, że tak jak w przypadku wielu innych miejscowości w naszym kraju, Włochy zawdzięczają nazwę od przydomka jaki nosił ich dawny właściciel.
Rozwój Włoch jako części Warszawy
Przez wieki Włochy pozostawały niewielką, rolniczą osadą. Przełom nastąpił w XIX wieku, gdy wieś zaczęła się rozwijać dzięki budowie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Powstanie linii kolejowej przyniósł nowe możliwości – Włochy stały się atrakcyjnym miejscem do zamieszkania dla mieszkańców Warszawy. Stopniowo przekształciły się w podmiejskie osiedle, a 5 maja w 1951 roku zostały włączone w granice administracyjne stolicy jako jedna z jej dzielnic.
Opracował: Tomasz Grunwald
